Kiedyś bardzo popularne było powiedzenie: „jedyne co w życiu pewne, to podatki i śmierć”. Obecnie, coraz częściej mówi się, że pewna w życiu jest tylko zmiana. I z tą zmianą, to prawda. Wszystko wokół się zmienia. Stajemy przed coraz to nowymi wyzwaniami i decyzjami. Podejmując każdą kolejną decyzję, doprowadzamy do małych lub całkiem dużych zmian w naszym życiu. Na niektóre zmiany decydujemy się sami, inne wiążą się z zewnętrznymi okolicznościami, na które nie mamy wpływu. Jednak każda zmiana związana jest z całą gamą emocji, a najmocniej ze stresem i poczuciem niepewności.
Zmiana życiowa- z czym się wiąże ?
Zmiana pojawia się wówczas, gdy w jakimś obszarze naszego życia, dotychczasowy sposób działania, postępowania przestaje funkcjonować i zastępujemy go innym. Zmiana może być:
- naszą dobrowolną decyzją. Obecnie coraz więcej osób postanawia rzucić wszystko i całkowicie zmienić swoje życie. Czasami zmiana dotyczy wyłącznie życia zawodowego, innym razem osobistego. Zdarza się też, że obejmuje cały obszar naszego funkcjonowania. Do podjęcia decyzji o ważnych zmianach w naszym życiu, popycha nas często metamorfoza naszego systemu wartości, wyznaczonych priorytetów, spojrzenia na siebie, swoje zasoby i role , które pełnimy w życiu. Chcemy odnaleźć swoje „prawdziwe JA”, poczuć spełnienie i zadowolenie. Dążymy do realizacji swoich marzeń i zaspokajania najważniejszych potrzeb.
- wynikiem sytuacji, na które nie mamy wpływu. Często takim impulsem do zmiany, której nie planowaliśmy, są trudne przeżycia, jak śmierć bliskiej osoby, rozwód, wypadek, choroba, zwolnienie z pracy. Te sytuacje sprawiają, że jesteśmy zmuszeni do odnalezienia się w nowej rzeczywistości. Również te przyjemne i długo wyczekiwane wydarzenia, jak narodziny dziecka, ślub, czy przeprowadzka, są przyczyną gwałtownych zmian w naszym życiu.
Niezależnie od źródła zmian, kiedy zaczyna się coś nowego, pojawiają się intensywne uczucia. Wśród nich: strach przed tym, co niewiadome. Żal i tęsknota za stabilnością, rutyną, tym, co dobrze znane. Napięcie spowodowane niepewnością. Im ta zmiana jest gwałtowniejsza, mocniej wywracająca nasze życie do góry nogami, tym silniejsze, negatywne emocje mogą się pojawić. Jeśli natomiast zmiana jest niewielka, a w dodatku sanowi wynik naszych własnych decyzji, z większym prawdopodobieństwem, obok niepewności, pojawi się ekscytacja, zadowolenie i radość.
Etapy zmiany
Każda zmiana składa się z pewnych faz.
- Faza komfortu – jest to moment, kiedy nasze życie jest stabilne. Wszystko toczy się z dnia na dzień, swoim torem. Wiemy, czego możemy się spodziewać po kolejnym dniu.
- Faza granicy strefy komfortu – czujemy jakiś niepokój, chęć zmiany. Nie jest nam już wygodnie tu, gdzie obecnie się znajdujemy. Rozważamy krok w stronę zmiany. Jednak strach jeszcze nas powstrzymuje przed jej dokonaniem. Odczuwamy huśtawkę nastrojów. Z jednej strony dostrzegamy minusy obecnej sytuacji, za chwilę jednak przekonujemy siebie, że zawsze może być gorzej i może teraz wcale nie jest aż tak źle. Cały czas wahamy się co zrobić. W kółko analizujemy plusy i minusy każdej decyzji. Do kolejne fazy popycha nas zwykle jakieś wydarzenie, które przelewa czarę goryczy, pokazując nam, że miejsce w którym się znajdujemy, nie jest dla nas dobre.
- Opór i problemy – decyzja zapadła, rzuciliśmy się w wir zmiany. Nie ma odwrotu. Jednak to, co nowe nie jest takie jak się wydawało. Założenie nowego biznesu, to jednak nie jest bułka z masłem. Znalezienie nowego partnera, wcale nie okazuje się takie łatwe. Mamy poczucie, że straciliśmy grunt pod nogami. Zaczynamy tęsknić za rutyną i stabilizacją. Żałujemy podjętej decyzji. Dostrzegamy to, co straciliśmy. Często zaczynamy idealizować minioną sytuację. Stara praca była przecież taka fajna, a dawny partner miał tyle zalet. Zapominamy o tym, co nam się nie podobało lub umniejszamy znaczenie tych faktów.
- Chaos – zaczynamy działać po omacku. Mamy wrażenie, że wszystko wali nam się na głowę. Tracimy poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Chcemy wrócić do tego, co znane, ale wiemy, że jest to niemożliwe. Podejmujemy szereg nieprzemyślanych decyzji. Tracimy wiarę we własne możliwości.
- Upadek na dnie – nasze działania nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Ciągle pojawiają się nowe problemy. Jesteśmy zdenerwowani, poirytowani. Tracimy zainteresowanie wszelkimi pozytywnymi działaniami. Masze myśli cały czas krążą wokół problemu. Poddajemy się, uznając że ponieśliśmy porażkę. Często na tym etapie nie podejmujemy już żadnych działań w kierunku osiągnięcia zamierzonego celu. Nie mamy nawet pomysłu, co moglibyśmy jeszcze zrobić. Co tu dużo mówić: jesteśmy na dnie!
- Nadzieja, pomysł, inspiracja – pojawia się moment, kiedy w naszej głowie zakiełkuje jakaś inspirująca myśl. Może to być wynikiem rozmowy z przychylną nam osobą, pracy z coachem, przeczytaniem ciekawego artykułu. Czasami tak zwyczajnie, połączą się odpowiednie neurony w mózgu i wszystko samo się wyklaruje. Wstępuje w nas nadzieja, że jednak będzie lepiej. Opracowujemy plan działania. Zaczynamy go realizować. Odzyskujemy wiarę we własne siły i możliwości. Szukamy wsparcia.
- Kłody pod nogi– nie jest to jednak koniec problemów. Działamy owszem. Realizujemy plan. Ale co jakiś czas pojawiają się chwile zwątpienia. Coś nie idzie po naszej myśli. Kolejny raz ponosimy porażkę i odbijamy się od ściany. Spowalniamy naszą pracę, czasami na pewien czas odpuszczamy, jednak za każdym razem mobilizujemy się do dalszego działania. Kolejne sukcesy motywują nas do wzmożonej pracy i dają nadzieję, że osiągniemy cel. Czasem czujemy się jak na emocjonalnej karuzeli, gdzie rozczarowanie, frustracja, strach, złość, irytacja, mieszają się z radością, nadzieją i ekscytacją.
- Wzrost i pewność siebie – powoli odnajdujemy się w nowej sytuacji. Pojawiają się momenty niepewności, jednak nowa rzeczywistość postrzegana jest przez nas, jako w miarę stabilna i bezpieczna. Wiemy już, jakie zagrożenia na nas czekają i jak możemy na nie reagować. To jest już prosta droga do osiągnięcia celu.
- Sukces – oswoiliśmy zmianę. Osiągnęliśmy sukces. Ponownie czujemy się komfortowo i bezpiecznie. Jesteśmy dumni, że udało nam się dotrzeć do celu. Cieszymy się z sukcesu i wspominamy wszystkie doświadczenia, które nas spotkały, jako dobre lekcje na przyszłość.
W zależności od tego, czy zmiana jest naszą własną decyzją, czy jest wywołana czynnikami zewnętrznymi, etapy zmiany i ich długość mogą przybierać różne formy. Warto jednak znać te fazy. Bardzo często decydujemy się bowiem na zmianę, nie mając świadomości, z iloma emocjami i przeszkodami się ona wiąże. To dlatego ludzie tak często rezygnują ze swoich dążeń. Poddają się przy pierwszych problemach. Świadomość na co się decydujemy pomaga nam wytrwać w realizacji celu.
Zmiana- koszty i korzyści
Każda zmiana wiąże się z jakimiś kosztami. Awans i wyższe zarobki mogą wiązać się z mniejszą ilością czasu dla rodziny. Decyzja o kupnie mieszkania i wzięcie kredytu ,może wiązać się z brakiem funduszy na wakacje. Narodziny kolejnego dziecka, mogą wiązać się z rezygnacją z obecnego stanowiska. Czasami podświadomie sabotujemy dążenie do osiągnięcia celu, ponieważ boimy się poniesienia tych kosztów. Warto więc zrobić sobie, szczerze, bilans kosztów związanych z planowaną zmianą i zagrożeń, które mogą pojawić się po drodze. Indywidualna karta pracy – Analiza kosztów zmiany. Zestawmy je z korzyściami, które wiążą się z osiągnięciem planowanego celu. Indywidualna karta pracy – Analiza korzyści wynikających ze zmiany.Dzięki temu będziemy mogli podjąć świadomą decyzję, czy warto dokonać tej konkretnej zmiany w naszym życiu.